Tijdens de laatste weken van het academisch jaar is de UB net een circus. Iedereen doet er hard zijn om alle jongleerballen in de lucht te houden: eindpapers, tentamens, scriptiehoofdstukken… Om te zwijgen over de ingewikkelde hersenacrobatiek die daarbij komt kijken.
‘En je column dan?’ had mijn moeder gevraagd toen ze mijn to-do list zag. ‘Het schrijven daarvan is toch iets waar je jezelf de ruimte voor moet geven?’ Ik keek haar aan. Op dat moment had ik even geen antwoord op haar vraag.
Wanneer ik nadenk over creativiteit, denk ik inderdaad aan het verkeren in een staat van flow, waarbij beperkingen – zoals allerlei deadlines en tentamendrukte – niet in het plaatje passen…
Van het college Creative Writing dat ik vorig jaar volgde, kan ik me bijvoorbeeld herinneren dat we opdracht hadden gekregen om doelloos door het Sieboldhuis rond te lopen en achteraf al onze ideeën voor een kort verhaal te noteren. Dat was een fijne manier om inspiratie op te doen, maar daar was nu niet de tijd voor.
Terwijl ik hierover nadenk, maak ik een tekening in de kantlijn van mijn schrift. Hey, dat ziet er best goed uit. Ik bedenk vervolgens dat ik zo’n gedetailleerde tekening eigenlijk zelden op een leeg A4tje maak. Daarop heb ik namelijk veel te veel ruimte en weet ik nooit waar ik moet beginnen. Die beperkende kantlijn is dus best handig…
Een soortgelijk besef was reeds een vijftigtal jaren geleden opgedaan door een groep Franstalige schrijvers en wiskundigen, genaamd Oulipo. Om inspiratie op te doen en ter bevordering van hun vakmanschap, hadden zij het hun doel gemaakt om literaire werken te maken die onderhevig zijn aan beperkingen: La littérature sous contraintes. De schrijver Georges Perec schreef bijvoorbeeld een heel boek (La Disparition) zonder de letter -e te gebruiken!
Zo blijkt dat beperkingen – in het geval van de groep Oulipo met betrekking tot taal en stijl, maar bijvoorbeeld ook tijdmatige restricties – best in het voordeel van ons creatieve denkproces kunnen werken!
Bij deze wens ik iedereen alvast een fijne zomervakantie toe. En aan mijn medestudenten veel succes en creativiteit bij het jongleren met de laatste loodjes van het academisch jaar.
Déjà Lu 